ՁԱՅՆ ԵՒ ԱՂՄՈՒԿ, ՎՆԱՍԱԿԱՐ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

Ձայն հասկացությունը , որպես կանոն , ասոցացվում է մարդու լսողական զգացողությունների հետ , որը նորմալ լսողություն ունի : Լսողական զգացողությունները առաջ են գալիս առաձգական միջավայրի տատանումներից , որոնք իրենցից ներկայացնում են գազանման , հեղուկ կամ պինդ միջավայրում տարածվող և մարդու լսողության ապարատի վրա ազդող մեխանիկական տատանումներ : Ընդ որում , միջավայրի այդ տատանումները որպես ձայն ընկալվում են միայն հաճախականությունների որոշակի միջակայքում` 16Հց-ից 20ԿՀց և մարդու լսելիության շեմը գերազանցող ձայնային ճնշումների դեպքում:

Լսելիության դիապազոնից ցածր և բարձր ընկած միջավայրի տատանման հաճախականությունները կոչվում են , համապատասխանաբար , ինֆրաձայնային և ուլտրաձայնային , կապ չունեն մարդու լսողական զգացողությունների հետ և ընկալվում են որպես միջավայրի ֆիզիկական ազդեցություններ : Մարդու օրգանիզմի առաձգական միջավայրի մասնիկների ձայնային տատանումները բարդ բնույթ ունեն և կարող են ներկայացվել որպես ժամանակի ֆունկցիա` a=a(t): Պարզագույն պրոցեսը նկարագրվում է սինուսոիդով :

a(t)=amaxsinwt

Որտեղ amax -տատանումների լայնույթն է , w=2пf-անկյունային հաճախությունը , f-տատանումների հաճախությունը : Ձայնային ալիքը բնութագրող հիմնական պարամետրերն են հանդիսանում` ձայնային ալիքի երկարությունը , ալիքի տարածման արագությունը, տատանման հաճախությունը , ձայնային ճնշումը , ձայնի ինտենսիվությունը :

Բարձր ձայնն ու աղմուկն ազդում են մարդու ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ հոգեկան առողջության վրա։ Աղմուկի ազդեցության տակ մարդու եւ կենդանու օրգանիզմում առաջանում է ադրենալինի որոշակի քանակություն, իսկ այն սպառելու առիթն իրականում չկա։ Գուցե նաեւ դա է պատճառը, որ մեծ ու աղմկաշատ քաղաքներում մարդիկ ավելի անհանգիստ ու դյուրագրգ